Καλημέρα σας,
Ονομάζομαι Νικόλαος Χ. Πασχαλινός, είμαι μόνιμος
κάτοικος Αρτέμιδος και πρόεδρος του Συλλόγου Διπλωματούχων
και πτυχιούχων Μηχανικών Αρτέμιδος-Σπάτων.
Έχοντας πλήρη συναίσθηση των επιπτώσεων του ΚΕΛ στο
«Πλατύ Χωράφι» συμμετέχω στη σημερινή Ημερίδα για το
Βιολογικό Καθαρισμό που διοργανώνει η Επιτροπή Αγώνα κατά
του ΚΕΛ «Πλατύ Χωράφι».
Ελπίζουμε να έχουμε τη δυνατότητα όχι μόνο να
αναπτύξουμε τις θέσεις μας αλλά και να συμβάλουμε με την
επιστημονική μας κατάρτιση στην διαμόρφωση της ορθής άποψης
και στην επίλυση, προς το συμφέρον των κατοίκων του Δήμου
μας, του επίκαιρου προβλήματος της αποχέτευσης και των
Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων στη περιοχή μας (δηλαδή
Ε.Ε.Λ. ή όπως μέχρι σήμερα τα ξέραμε ως Κ.Ε.Λ.).
Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει βελτιώσει και διευκολύνει
πλέον την ανίχνευση των ρύπων ακόμα και σε μικρές
συγκεντρώσεις για λογαριασμό ακόμα και του απλού πολίτη.
Σήμερα ένας ολοένα διογκούμενος αριθμός ουσιών θεωρείται ότι
είναι δυνατόν να προκαλέσει αλλεργίες, μολύνσεις, δηλητηριάσεις
ή ακόμα και καρκίνο μετά από μακροχρόνια έκθεση του
ανθρώπου, έστω και σε μικρές ποσότητες.
Είναι σημαντικό να παρατηρήσει κανείς ότι με βάση τις
θεωρίες της καρκινογένεσης δεν υπάρχει κατώφλι συγκέντρωσης
για ασφαλή έκθεση, απλά η πιθανότητα εμφάνισης όλων των
παραπάνω επιπτώσεων μειώνεται όσο ελαττώνεται ο χρόνος
έκθεσης και η συγκέντρωση του ρύπου. Για το λόγο αυτό η
Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ιεραρχεί τις ουσίες αυτές σύμφωνα
με την παρουσία τους και την επικινδυνότητά τους και θέτει
στόχους διασφάλισης της ανθρώπινης υγείας. Συγχρόνως η
περιβαλλοντολογική ευαισθητοποίηση πολιτών, Μ.Κ.Ο. Φορέων
και Οργανισμών έχουν αναπτύξει την κοινωνική αντίληψη και
δράση καθιστώντας αναγκαία και νομοθετικά τη συναίνεση της
τοπικής κοινωνίας στην οποιοιδήποτε λύση πρόκειται να
εφαρμοστεί.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι θα διευθετηθούν τα
θέματα για την υγεία και το περιβάλλον είναι απαραίτητη και
απαιτητή από την Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνείς συμβάσεις
(Κιότο) η επίσημη διαβούλευση με την τοπική κοινωνία, όσο και
αν μερικοί προσπαθούν να αποδυναμώσουν, με όχι και τόσο
κομψό τρόπο, τους εκπροσώπους των μαζικών φορέων των
πόλεών μας, που μεταφέρουν την αγωνία και τους
προβληματισμούς των μελών τους για το υπαρκτό και χρονίζον
πρόβλημα της αποχέτευσης.
Σε περιπτώσεις υψηλών συγκεντρώσεων αστικών λυμάτων
και απευθείας διάθεσής τους στη θάλασσα όπως γινόταν στο
Σαρωνικό και στη Δυτική Αττική εμπεριέχοντας βιομηχανικά και
άλλα επικίνδυνα λύματα ήταν σχετικά “εύκολο” να βρεθεί λύση με
τα προτεινόμενα και ήδη σε λειτουργία Ε.Ε.Λ. (Κ.Ε.Λ.) της νήσου
Ψυττάλειας (Ακροκέραμος) και του Θριάσιου Πεδίου (Ελευσίνας)
με άμεσα ορατά αποτελέσματα σταματώντας την
περιβαλλοντολογική καταστροφή που πραγματοποιούνταν.
Και πάλι όμως και παρά τις επιπλέον εγκαταστάσεις της
Μεταμόρφωσης και την παράνομη διάθεση σε χωματερές της
λυματολάσπης (μονόδρομος η λύση Ψυτάλλειας) πολλά
προβλήματα εξέθεσαν όσους αναδείκνυαν μόνο τα προτερήματα
των μονάδων αυτών και της προσπάθειάς τους να επαναφέρουν το
περιβαλλοντολογικό ρολόι των πληγεισών περιοχών πίσω στο
χρόνο.
Η περίπτωση της Ανατολικής Αττικής είναι εντελώς
διαφορετική. Δεν υπάρχει τέτοιος αγωγός σε καμία θάλασσά μας
ενώ η τακτική να ενθαρρύνονται από την τοπική εξουσία των
Δήμων και Κοινοτήτων (Ο.Τ.Α.) η ασύδοτη, παράνομη και
εγκληματική διάθεση της υπερχείλισης (και όχι μόνο) των τοπικών
βόθρων σε δρόμους και ρέματα της περιοχής αντί να ελέγχουν και
να τιμωρούν (όπου αυτό επιβάλλεται), πάλι δεν επιδεινώνει το
πρόβλημα καθ’ αυτό αλλά αναδεικνύει την αδυναμία των Ο.Τ.Α.
να διαχειρίζονται τόσο σημαντικά προβλήματα καθιστώντας τους
αναξιόπιστους διαχειριστές του προβλήματος.
Η αρχή του «ο ρυπαίνων πληρώνει» (Οδηγία 2004/35/ΕΚ
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου) σχετικά με
την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά στην πρόληψη και την
αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας έχει παραγκωνισθεί και
αντικατασταθεί με τη φράση «ο πελάτης-ψηφοφόρος μου έχει
πάντα δίκιο».
Για να επανέλθουμε στο «ο ρυπαίνων πληρώνει» θα πρέπει
να διασφαλίσουμε ότι την ευθύνη λειτουργίας της μονάδας δεν θα
την έχει ο φορέας ελέγχου αυτής, αλλιώς θα «κουκουλώνονται»
και θα αποκρύπτονται όσες ατασθαλίες, αστοχίες και παρανομίες
θα προκύπτουν.
Προσπαθώντας να θέσουμε το πρόβλημα στην πραγματική
του διάσταση σύμφωνα με τα νέα δεδομένα θα προχωρήσουμε
αναλυτικότερα. Ασθένειες όπως ελονοσία και τύφος μπορούν
σχετικά εύκολα να αντιμετωπιστούν με φυσικές και
φυσικοχημικές μεθόδους επεξεργασίας.
Όμως άλλες ασθένειες όπως η φυματίωση θέλουν ειδική
προσοχή γιατί τα μικρόβια της φυματίωσης είναι εξαιρετικά
ανθεκτικά εντός των λυμάτων και της ιλύος (λυματολάσπης).
Ακόμα και μετά από εξίμιση μήνες μικρόβια φυματίωσης
βρίσκονται εντός των λυμάτων ενώ σε πλήρη ικανότητα δράσης
βρίσκονται μετά από 124 ημέρες. Η κανονική νιτρώδης
διμεθυλαμίνη, ο μεθυλικός τριτοταγής βουτυλαιθέρας, ιατρικά
ενεργές ουσίες συμπεριλαμβανομένων των χημικών ουσιών που
προκαλούν ενδοκρινικές μεταβολές, τα φυτοφάρμακα, τα
βιομηχανικά χημικά και οι φαινολικές ενώσεις που βρίσκονται
συνήθως στα μη ιονικά απορρυπαντικά είναι χημικά συστατικά
που δεν μπορούν να εξαλειφθούν εντελώς από τα επεξεργασμένα
προϊόντα ενός Ε.Ε.Λ..
Οι χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές μεταβολές
δημιουργούν ιδιαίτερη ανησυχία για την υγεία, δεδομένου ότι
μπορούν να έχουν δράση παρόμοια με τις ορμόνες που παράγονται
στα σπονδυλωτά προκαλώντας έντονη αντίδραση του οργανισμού,
ή παρεμποδίζοντας τη δράση μιας ορμόνης στο σώμα. Αυτές οι
χημικές ουσίες προκαλούν προβλήματα στην ανάπτυξη,
συμπεριφορά και αναπαραγωγή σε διάφορα είδη. Αυξημένα
ποσοστά καρκίνου των όρχεων, προστάτη και καρκίνου των
μαστών αποδίδονται σε αυτές τις χημικές ενώσεις. Εκροές που θα
περιέχουν υπολείμματα χλωρίου είναι τοξικές για την υδρόβια
ζωή.
Παραπροϊόντα απολύμανσης αποτελούν δυνητικά
καρκινογόνες ουσίες και σχηματίζονται όταν το χλώριο αντιδρά με
την οργανική ύλη. Ορμόνες, αντιβιοτικά, φαρμακευτικά προϊόντα,
καλλωπιστικά προϊόντα, καθαριστικά, έλαια, βενζίνες, βαρέα
μέταλλα και σύνθετες οργανικές ενώσεις συμπληρώνουν το
σκηνικό καθώς 10000 νέες οργανικές ενώσεις προστίθενται κάθε
χρόνο. Τέλος θα ήταν καλύτερο να αποφεύγαμε να κάνουμε λόγο
για παράνομες συνδέσεις και διαθέσεις με υλικά που οδηγούν σε
αστοχία την λειτουργικότητα ενός βιολογικού, και που με
βεβαιότητα εξ’ άλλου θα γίνονται σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα
πείρα μας από το υπάρχον δίκτυο ομβρίων υδάτων της περιοχής
και από το αποχετευτικό δίκτυο άλλων γειτονικών περιοχών.
Οπότε καταλαβαίνουμε τη σπουδαιότητα της μηδενικής
απόληξης ενός αγωγού Ε.Ε.Λ. στη Λουτρόπολη της Αρτέμιδος
διότι όχι μόνο θα προσβάλλονται άμεσα οι εκεί κολυμβητές (για
αυτό και απαγορεύεται η κολύμβηση εκατέρωθεν του αγωγού
στην παραλιακή ζώνη εκβολής) αλλά και έμμεσα αναστατώνοντας
τη θαλάσσια τροφική αλυσίδα που όχι μόνο στην κορυφή της είναι
ο άνθρωπος μέσω των προϊόντων αλιείας αλλά μολύνοντας και
ολόκληρη την παραλιακή ζώνη καθώς η απόθεση άμμου και
φυκιών στην παραλία της Αρτέμιδας συντελεί σε αυτό.
Για ψυχολογικούς λόγους θα αλλάξει επιπρόσθετα η
συμπεριφορά των κατοίκων, των παραθεριστών, των εποχιακών
κατοίκων και επισκεπτών της περιοχής με αποτέλεσμα άμεσα να
αλλάξουν οι συνήθειες και οι χρήσεις του παραλιακού μετώπου
και η Λουτρόπολη Αρτέμιδα να απαξιωθεί.
Ήδη όσοι έχουν τη δυνατότητα επιλογής προσανατολίζουν
τις οικονομικές επενδύσεις τους σε άλλες περιοχές που τους
εξασφαλίζουν επαγγελματική ανέλιξη και καλύτερες συνθήκες
διαβίωσης των οικογενειών τους, μετακομίζοντας σε ένα
ποιοτικότερο περιβάλλον.
Το αεροδρόμιο, οι νέοι οδικοί άξονες και η μη ολοκλήρωση
των υπό ένταξη περιοχών όπως και μη κύρωση των πράξεων
εφαρμογής έρχονται να ολοκληρώσουν την υποβάθμιση της
περιοχής σε παραλία και Πλατύ Χωράφι. Για καθαρά
ψυχολογικούς αλλά και πρακτικούς λόγους θα μπορούσε ο
υπεύθυνος λειτουργίας του Ε.Ε.Λ. να αναλάβει την υποχρέωση
λειτουργίας στα πρότυπα του Ε.Ο.Τ. με γαλάζια σημαία της
παραλίας στο ακρωτήρι Βελάνι (γνωστή και ως Πετρελαίων-
Φίλιππα-Αρίωνος) με οικονομική ρήτρα διασφάλισης και
μπαίνοντας ως εγγυητής στο πνεύμα του «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Στην κοιλάδα Πλατύ Χωράφι που προορίζουν το Ε.Ε.Λ.
πρέπει να συνυπολογιστεί το φαινόμενο της δημιουργίας πάχνης
και ομίχλης λόγω της γεωμορφολογικής ιδιαιτερότητας της
περιοχής η οποία πλέον πλημμυρίζει συχνά κόβοντας την
κυκλοφορία των οχημάτων μέσω της υποτιθέμενης
κοιλαδογέφυρας.
Σήμερα εξαιτίας των τελευταίων βροχών η παλιά γέφυρα
κρίθηκε ακατάλληλη αφού τα βάθρα της πάθανε ανεπανόρθωτες
βλάβες και έτσι οδηγηθήκαμε να εκμηδενιστεί η επισκεψιμότητα
της περιοχής από τους διερχόμενους οδηγούς. Στην ομίχλη πρέπει
να συνυπολογιστεί ότι η εν λειτουργία Εγκατάσταση
Επεξεργασμένων Λυμάτων (Ε.Ε.Λ.-ΚΕΛ) στην περιοχή Πλατύ
Χωράφι θα παράγει αέρια εύφλεκτα, τοξικά με έντονη οσμή που
θα συνδράμουν στην παραγωγή φωτοχημικού νέφους και τη
μείωση του τροποσφαιρικού όζοντος.
Στις περιοχές που θα βρίσκονται κατά τη φορά του ρεύματος
του ανέμου θα αυξηθούν τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου λόγω
της έκθεσης σε χημικές ουσίες όπως το βενζόλιο, το
τριχλωροαιθυλένιο, το χλωροφόρμιο και το χλωριούχο μεθύλιο και
άλλα. Μέσω των κουνουπιών και άλλων παρασίτων θα
μεταδίδονται εν γένει ασθένειες.
Ο εμβολιασμός τουλάχιστον των ευπαθών ομάδων του
πληθυσμού θα είναι επιβεβλημένος στους κατοίκους των γύρω
περιοχών και όσων συχνά διέρχονται από εκεί, ενώ οι πυρσοί θα
θυμίζουν μέρα νύκτα το περιβαλλοντολογικό έγκλημα στους γύρω
κατοίκους καθώς απέχει περίπου 2χιλ. από το κέντρο του
Πικερμίου, 1,0χιλ. από την Καλλιτεχνούπολη και 1,5χιλ. από τη
Διασταύρωση της Ραφήνας και ενώ σε απόσταση αναπνοής από το
Κ.Ε.Λ. υπάρχουν οι οικισμοί Βουνούπολη, ΤΕΒΕ, Αγία Κυριακή,
Πηγάδι Ανδριώτη και πολλά διάσπαρτα σπίτια και επιχειρήσεις.
Γι’ αυτό και μια μονάδα Ε.Ε.Λ. (ΚΕΛ) πρέπει να είναι μακριά
από κατοικημένες περιοχές και όχι στο Πλατύ Χωράφι.
Επιπρόσθετα πρέπει να αναφερθεί ότι το Μεγάλο Ρέμα δεν
μπορεί να διευθετηθεί, διότι εκτός από τα μη διευθετημένα
τμήματά του υπάρχουν κλάδοι του (δευτερεύοντα ρέματα που
καταλήγουν σε αυτό) που οι κοίτες τους αγνοούνται, έχουν
εξαφανιστεί ή έχουν μετατεθεί κατά το δοκούν.
Επίσης έχουμε την εκτροπή του ποταμού Ποδονίφτη και τη
διάθεση των νερών του στο μεγάλο ρέμα με τρόπο που επαυξάνει
τον υδάτινο όγκο του και για τη διευθέτησή του απαιτείται πιο
εμπεριστατωμένη υδραυλική μελέτη σε όλο το μήκος του.
Η τμηματική διευθέτηση δεν μπορεί να είναι ρεαλιστική
αφού δε λαμβάνει υπόψη όλες τις παραμέτρους όπως θα έπρεπε.
Σε περίπου 55μ. από το μεγάλο Ρέμα (Βαλανάρη) υπάρχει χώρος
απολύτου προστασίας και κάλλους θεσμοθετημένου με το ΦΕΚ
281/93. Δεν πρέπει να λησμονείται παράλληλα η ύπαρξη της
παλαιοντολογικής «Ακρόπολης» ή καλύτερα «Κιβωτού» στην εκεί
περιοχή όπου η σπουδαιότητά της έγκειται στη μεγάλη ποικιλία
των ειδών που βρέθηκε συγκεντρωμένη σε ένα τόσο περιορισμένο
χώρο.
Η πανελλήνια και συγχρόνως παγκόσμια παλαιοντολογική
μοναδικότητα υποχρεώνει την πολιτεία να διασφαλίσει την ορθή
και ολοκληρωμένη ανασκαφή του χώρου αποδίδοντας στην
περιοχή ένα μοναδικό μουσείο όπου θα αναβαθμίσει την περιοχή
και θα αποτελεί χώρο προσέλευσης επισκεπτών και τουριστών από
όλο τον κόσμο συντελώντας στην οικονομική ανάπτυξη της
περιοχής αντί για την υποβάθμισή της.
Η απομάκρυνση του ρυπαντικού φορτίου των λυμάτων
γίνεται με συνδυασμό φυσικών, χημικών, φυσικοχημικών και
βιολογικών διεργασιών. Πλέον στο οπλοστάσιό μας έχουμε και τις
ηλεκτροχημικές μεθόδους που ενώ εδώ και 100 χρόνων παρουσίας
εμφανίζονταν ως οικονομικά ασύμφορες πλέον η μέθοδος της
ηλεκτρόλυσης εμφανίζεται ως η πλέον ελπιδοφόρα
ελαχιστοποιώντας τα οικονομοτεχνικά κριτήρια.
Για την πρακτική εφαρμογή των διαδικασιών και μεθόδων
καθαρισμού έχουν διαμορφωθεί τρία κυρίως βασικά στάδια
καθαρισμού, που εκφράζουν φραστικά το βαθμό της καθαρότητας
της τελικής απορροής:
α) Πρωτοβάθμιος ή Μηχανικός Καθαρισμός. Περιλαμβάνει
συνήθως σχάρισμα, αφαίρεση - άμμου ή επιπλεόντων υλικών και
πρωτοβάθμια καθίζηση (ελαττώνει το ρυπαντικό φορτίο οργανικά,
στερεά, μικρόβια),
β) Δευτεροβάθμιος Καθαρισμός. Για την απομάκρυνση κατά
το δυνατό των πολύ λεπτών και διαλυμένων ουσιών ακολουθεί
δευτεροβάθμια επεξεργασία, η οποία αποτελείται συνήθως από
βιολογική αποδόμηση των οργανικών ουσιών και στη συνέχεια
απομάκρυνση των σχηματιζόμενων αιωρημάτων με
δευτεροβάθμια καθίζηση. Η ελάττωση του ρυπαντικού φορτίου
(BOD5, αιωρούμενα στερεά, κολοβακτηριοειδή), κατά το
δευτεροβάθμιο καθαρισμό (σε συνδυασμό με τον πρωτοβάθμιο)
είναι κατά μέσο όρο της τάξεως του 90% περίπου. Επίσης έχουμε
απομάκρυνση αζώτου και φωσφόρου.
γ) Τριτοβάθμιος ή προχωρημένος καθαρισμός. Ακολουθεί τα
προηγούμενα στάδια. Σκοπός της είναι η αφαίρεση βαρέων
μετάλλων και τοξικών ή άλλων συστατικών. Κατά το στάδιο αυτό
ο στόχος είναι η επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων (π.χ. για τη
βιομηχανία, για άρδευση ή για χώρους αναψυχής όπως πισίνες και
κολυμβητική θάλασσα λουτρόπολης). Στο στάδιο αυτό
περιλαμβάνονται επεξεργασίες όπως η κροκίδωση –
ιζηματοποίηση, η διύλιση, η προσρόφηση από ενεργό άνθρακα και
διεργασίες με μεμβράνες.
Πολλές και διαφορετικές είναι οι μέθοδοι που
χρησιμοποιούνται τόσο για την επεξεργασία όσο και τη διάθεση ή
εκμετάλλευση των επεξεργασμένων υγρών. Οι πιο συνηθισμένες
διαδικασίες είναι η επεξεργασία ενεργούς ιλύος, οι
περιστρεφόμενοι βιολογικοί δίσκοι (RBC ή βιολογικοί δίσκοι), οι
τεχνητοί υγρότοποι.
Γενικά ισχύει ότι όσο μεγαλύτερο πληθυσμό εξυπηρετεί μία
Ε.Ε.Λ. τόσο πιο βελτιωμένη είναι από τεχνοοικονομικής άποψης
όπως και τα προϊόντα της.
Όμως η πείρα μας στην Ελλάδα δείχνει ότι για όσο
μεγαλύτερη μονάδα μιλάμε τόσο μεγαλύτερα προβλήματα
προκύπτουν. Αντί να προωθείται μία ενιαία λύση στο πρόβλημα
της αποχέτευσης της Ανατ. Αττικής με αγωγό στην ανοικτή
θάλασσα και τα μεγάλα βάθη νοτίως του Ευβοϊκού προτιμούν τον
κατακερματισμό των Ε.Ε.Λ. κατά το δοκούν.
Ο σχεδιασμός της ΕΥΔΑΠ προβλέπει 4 νέα ΚΕΛ στην
Ανατολική Αττική και αντίστοιχες θέσεις εκβολής. Σύμφωνα με
τον παραπάνω σχεδιασμό, το βόρειο τμήμα της Ανατολικής
Αττικής θα εξυπηρετείται από τo ΚΕΛ των Βορείων Μεσογείων
που χωροθετείται σε περιοχή του Δήμου Σπάτων, το κεντρικό
τμήμα από το ΚΕΛ Παιανίας-Κορωπίου στο νότιο άκρο του
Αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος», και το νότιο τμήμα από τα ΚΕΛ
Λαυρίου και Παλαιάς Φώκαιας σε περιοχές των Δήμων
Λαυρεωτικής & Παλαιάς Φώκαιας αντίστοιχα.
Σε αυτή τη λογική κι εφόσον οι οικισμοί είναι διάσπαρτοι
στην Ανατ. Αττική προτιμότερο είναι να μιλάμε για μικρά Ε.Ε.Λ.
ανά οικισμό ή Καλλικράτειο Δήμο οι οποίοι να συνδέονται μεταξύ
τους έτσι ώστε να συνεργάζονται επικουρικά όταν χρειάζεται
(πρόταση Παραπανήσιου). Όπως και να έχει όμως ένας αγωγός
«ByPass» πάντα πρέπει να υπάρχει προκειμένου να διοχετεύονται
σε περίπτωση αστοχίας και αδυναμίας επεξεργασίας της μονάδας
Ε.Ε.Λ. τα ανεπεξέργαστα λύματα στη θάλασσα όπως έγινε στην
Ιεράπετρα πριν δύο χρόνια και αλλού.
Αρχίζουν όμως να παρουσιάζονται και άλλες λύσεις
υπογειοποιημένες ή μη. Γεωσωλήνες Αφυδάτωσης Λυμάτων,
τεχνικές πρόσθετης επεξεργασίας των τελικών προϊόντων με
ειδική ακτινοβολία και λάμπες UV, ηλεκτρόλυση κ.λ.π. Σήμερα
που διαπραγματευόμαστε αν θα γίνει Τρίτου Βαθμού Επεξεργασία
στα λύματα της αποχέτευσής μας, στους Ταγαράδες Θεσσαλονίκης
λειτουργεί Τετάρτου Βαθμού Ε.Ε.Λ.!
Θα πρέπει να αναζητήσουμε και να απαιτήσουμε τις πιο
αξιόπιστες λύσεις. Ως τέτοιες θα πρέπει να εκτιμώνται οι λύσεις
που παράγουν αποστειρωμένα προϊόντα και εντελώς
επαναχρησιμοποιούμενα με δυνατότητα πώλησης/διάθεσης των
στερεών αποβλήτων ως καύσιμη ύλη (π.χ. στα Τρίκαλα υπάρχει
εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που είναι
διατεθειμένο να έρθει μέχρι τη γειτονιά μας για να πάρει μια
τέτοια καύσιμη ύλη).
Αντίστοιχα, προκειμένου το υγρό προϊόν να εκμηδενιστεί ως
διαθέσιμη ποσότητα εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα με
έμμεσο αποδέκτη τα ρέματα και τελικά τη θάλασσα, να διατεθεί
για άρδευση, διάθεση σε ΒΙΟΠΑ, παράλληλο δίκτυο ύδρευσης με
αυτό του Δήμου και της ΕΥΔΑΠ και σε πολύ χαμηλότερη τιμή
(για πότισμα, καζανάκια ακόμα και πισίνες) αλλά ακόμα και να
πωλείται στην ΕΥΔΑΠ, προκειμένου να επαναχρησιμοποιείται,
ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να τροφοδοτεί την
τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα αυξάνοντας το εκεί απόθεμα
υδροδότησης της πρωτεύουσας ειδικά σε περιόδους λειψυδρίας.
(Ας μην ξεχνάμε τα τεράστια ποσά που δαπανώνται για την
εκτροπή του Αχελώου λόγω ανεπάρκειας των υδάτινων
αποθεμάτων και ενώ στο Μόρνο στη περιοχή του Δήμου Δωρίδας
στο Λιδωρίκι αστικά ακόμα και βιομηχανικά λύματα και
απόβλητα διοχετεύονται στη λίμνη ανεπεξέργαστα!).
Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι στη Σιγκαπούρη
υπάρχει εταιρία εμφιάλωσης πόσιμου νερού που πουλάει νόμιμα
τα μπουκαλάκια νερού ενώ το περιεχόμενό τους είναι μίξη του
υγρού προϊόντος από Ε.Ε.Λ. και πόσιμου νερού.
Η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου για κάθε οικισμό
εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων, οι οποίοι μπορεί να είναι οι
απαιτήσεις στην ποιότητα των επεξεργασμένων λυμάτων, το
μέγεθος του εξυπηρετούμενου πληθυσμού, η έκταση της
εγκατάστασης καθώς και το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας
του βιολογικού σταθμού.
Η επιλογή όμως πρέπει να γίνει από τους ενδιαφερόμενους
και όχι να είναι επιβεβλημένη με άγνωστα πολιτικοοικονομικά
κριτήρια από ιδιωτικές εταιρίες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για το
Πλατύ Χωράφι κατά καιρούς πιθανολογείται η εξυπηρέτηση
διαφορετικού αριθμού Δήμων και Κοινοτήτων.
Έτσι από την Εξυπηρέτηση μόνο της Ραφήνας άντε και της
Αρτέμιδος όταν πρωτο-συζητήθηκε το 1988 (εποχή Κοσκωτά) και
την αρχική εξυπηρέτηση το 1992 επιπροσθέτως της Παλλήνης,
Ανθούσας, Γέρακα, Γλυκών Νερών, Πικερμίου, Σπάτων φθάσαμε
το 1996 (παζαρεύοντας μέχρι το 2003 και σήμερα) η νεότερη
μελέτη να συμπεριλαμβάνει το Κορωπί, την Παιανία, την
Πεντέλη, τη Νέα Μάκρη και το Μαραθώνα (με αντίστοιχα
πληθυσμιακά στοιχεία απογραφής 1991/2001: 14709/25420,
51467/79144 & 102828/142226) δηλαδή κάθε φορά στο
διπλασιασμό δυναμικότητας! και με λάθος υπολογισμό κάθε φορά
του ισοδύναμου πληθυσμού για μια βιώσιμη μονάδα!
Αποσαφηνιστικά ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος
και Βιωσιμότητας κος Μιχαήλ Δεκλερής έχει αναφέρει ότι το
επίμαχο Κ.Ε.Λ. Ραφήνας δεν είναι νόμιμη και βιώσιμη μονάδα
επεξεργασίας λυμάτων.
Είναι συνήθης πρακτική να βρισκόμαστε εκπρόθεσμοι στην
εφαρμογή μίας λύσης προκειμένου να επιβληθεί μία λύση δίχως το
δικαίωμα επιλογής από εναλλακτικές προτάσεις προκειμένου η
διαδικασία να «πάει φωτογραφικά».
Στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος υπάρχει ήδη η
Μονάδα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΜΕΛ). Η ευθύνη λειτουργίας
ανήκει στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών ενώ από τον
Ιανουάριο του 2006 η εταιρεία J&P – ΑΒΑΞ Α.Ε.
δραστηριοποιείται ως εργολάβος λειτουργίας και συντήρησης των
εγκαταστάσεων.
Η εποπτεία της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Διεθνούς
Αερολιμένα επιπλέον φέρει την ευθύνη της επεξεργασίας και
διάθεσης των υγρών αποβλήτων προσπαθώντας να εφαρμόσει
τους εγκεκριμένους όρους της άδειας λειτουργίας της
εγκατάστασης. Για την Ε.Ε.Λ. (ΚΕΛ) στο Πλατύ Χωράφι δεν μας
έχει γίνει γνωστό ποια εταιρεία θα αναλάβει την υλοποίηση και τη
λειτουργία της καθώς η ΕΥΔΑΠ ιδιωτικοποιείται και ήδη
συμπεριφέρεται με τέτοια οικονομοτεχνικά κριτήρια καθιστώντας
επιτακτική τη δημιουργία δημοσίου φορέα που να εποπτεύει την
ορθή και νόμιμη λειτουργία της σύμφωνα με την ελληνική
νομοθεσία, το ευρωπαϊκό δίκαιο και τις διεθνείς
περιβαλλοντολογικές συμβάσεις και όπως αυτές
επικαιροποιούνται και ανανεώνονται.
Δυστυχώς η ελληνική πολιτεία ανάγοντας τη λύση της
αποχέτευσης ως καθαρά πολιτικό πρόβλημα το έχει αποδεσμεύσει
από τα τεχνικά και περιβαλλοντολογικά χαρακτηριστικά που θα
έπρεπε κανονικά να το χαρακτηρίζει, με αποτέλεσμα η κάθε
εξουσία που εναλλάσσεται να κρίνεται αναξιόπιστη προκαλώντας
ανασφάλεια στους πολίτες και να βρίσκεται αντιμέτωπη με την
κάθε αντιπολίτευση που χαρακτηριστικά προσπαθεί να
ενστερνιστεί τη λαϊκή οργή για τη μη επίτευξη μίας βιώσιμης και
αξιοκρατικής λύσης καθώς δεν εφαρμόζονται νέες τεχνολογίες με
σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα έχουμε το Ε.Ε.Λ. (ΚΕΛ) της
Στυλίδας όπου όπως ολοκληρώθηκε η κατασκευή του, για
πολιτικούς λόγους, έτσι και δεν λειτούργησε ποτέ για πολιτικούς
λόγους για να μην αναφέρουμε και παραδείγματα από τη γειτονιά
μας όπου όπως κάποτε ξεγελούσαν τους ιθαγενείς με καθρεφτάκια
και χάνδρες σήμερα τους παραμυθιάζουν και τους ξεγελούν με
αντισταθμιστικά οφέλη που αργότερα τα ανακαλούν με νόμους.
(Περίπτωση 10% από τα κέρδη της Εταιρείας εκμετάλλευσης του
χώρου του πρώην Αεροδρομίου του Ελληνικού).
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής
Αλλαγής και με την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π.
“Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη” με το έγγραφο Α.Π.: Οικ.
182583/Π72/08.10.2010/κωδικό πρόσκλησης 2.9 προσκάλεσε τους
ενδιαφερόμενους Ο.Τ.Α., Περιφέρεια και ενδιαφερόμενη
Επιχείρηση Ύδρευση Αποχέτευσης να υποβάλλουν τις προτάσεις
τους και να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ μέχρι
31/3/2011 προκειμένου να δρομολογήσουν λύση για την
αποχέτευση στη περιοχή της δικαιοδοσίας τους.
Για πολλούς οι εξελίξεις έχουν δρομολογηθεί και σήμερα
είμαστε εδώ εκ του περισσού. Ο κάθε Δήμος πρέπει να διεκδικήσει
χρηματοδότηση από Ε.Σ.Π.Α. κι αλλού προκειμένου να
χωροθετήσει και κατασκευάσει τα δικά του Ε.Ε.Λ. ανά δήμο (οι
καινοτόμες λύσεις επιδοτούνται επιπρόσθετα). Η Ζ.Ο.Ε.
προσδιορίζει επακριβώς χρήσεις γης και θέσεις που πρέπει να
υπάρχουν Ε.Ε.Λ. προδικάζοντας τα πάντα. Αφήνοντας όμως μια
μεγάλη «τρύπα» στο αεροδρόμιο που μπορεί να δεχτεί τα πάντα.
Μπορούμε να διεκδικήσουμε Τροποποίηση της Ζ.Ο.Ε. και των
εκάστοτε Γ.Π.Σ..
Αυτό που απαιτούμε είναι η πολιτεία να φανεί πιο υπεύθυνη
και να αναλάβει την ευθύνη της να νομοθετεί και να προστατεύει
τη δημόσια υγεία των πολιτών και εν γένει το περιβάλλον και όχι
εγωιστικά να μεθοδεύει συμφωνίες που θα επιβάλλει με τη
δικαιολογία του εκπρόθεσμου (Κερατέα).
Όπως κι αν έχει όμως κι ελλείψει μιας νέας μελέτης έχουμε
υποχρέωση να επικαιροποιήσουμε τις αναλύσεις και τις
ανεπάρκειες της υπάρχουσας-παλιάς μελέτης για το ΚΕΛ στο
Πλατύ Χωράφι όπως αυτές αναδείχτηκαν παλιότερα μέσω
τοποθετήσεων του Συλλόγου μας και πολιτών της περιοχής μας
όπως του Χημικού Μηχανικού Σόλωνα Ζαρκανίτη, της Αμαλίας
Τόκα ή της Χριστιάνας Φράγκου. Όπως τότε αναδείξαμε ότι η
μελέτη ήταν διάτρητη και γεμάτη λάθη έτσι είμαστε και σήμερα σε
αντίστοιχη ετοιμότητα και πιο έμπειροι.
Έτσι για την παλιά μελέτη έχουμε τα εξής:
Καταστρατηγείται το ισοζύγιο μάζας, το μαθηματικό
μοντέλο εκτίμησης ρύπων και κολοβακτηριδίων στη θάλασσα
είναι άκυρο, δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση και η
ρευστομηχανική θεώρηση του μοντέλου χωλαίνει.
Δεν αναφέρεται στη Μ.Π.Ε. πόση λάσπη θα παράγει το
Κ.Ε.Λ. Ραφήνας. Δεν υπάρχει πρόβλεψη διαχείρισής της και οι
επακόλουθες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Δεν αναφέρεται ποιο
ποσοστό των λυμάτων θα δέχεται τριτοβάθμια επεξεργασία. Δεν
εφαρμόζονται οι κοινοτικές οδηγίες για κολυμβητικά ύδατα. Δεν
υπάρχουν μέτρα παρακολούθησης-μέτρησης βαρέων μετάλλων
και τοξικών χημικών ενώσεων. Δεν αναλύεται τι γίνεται με τα
βιομηχανικά απόβλητα.
Δεν υπάρχει αξιοπιστία αποτελεσμάτων μαθηματικού
μοντέλου ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κ.λ.π.. Στο μοντέλο δεν
υπάρχει πρόβλεψη μεταβολής του ρυθμού παραγωγής της
χλωροφύλλης και κατανάλωσης οξυγόνου τη νύχτα.
Η αποδοχή της θεωρίας των δύο στοιβάδων (πιο σωστά
θεωρία οριακού στρώματος – boundary layer theory) ισχύει μόνο
πολύ κοντά στη διεπιφάνεια ατμοσφαιρικού αέρα-θάλασσας.
Για την επίλυση ακολουθήθηκε η απλοϊκότερη και η
ευκολότερη συνάμα λύση. Πουθενά στη μελέτη δεν αναφέρεται πώς
επιλύθηκε το σύστημα των συνήθων διαφορικών εξισώσεων ως
προς το χρόνο. Χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη πειραματικά
δεδομένα και έγινε έρευνα από το ΕΚΘΕ για λογαριασμό της
ΕΥΔΑΠ.
Η μελετητική ομάδα απέρριψε τις μετρήσεις αμμωνιακού
αζώτου του ΕΚΘΕ γιατί τα νούμερα (του μοντέλου) δεν τους
έβγαιναν. Αυτοακυρώνονται φθάνοντας στο σημείο να θεωρούν
ότι η θέση εκβολής λυμάτων, της όποιας εκβολής απ’ όλες, δεν
έχει και τόση σημασία.
Αν τύχει να έχουμε νηνεμία, έστω τοπικά, η αύξηση των
ρύπων μετά από επίλυση αυτού του ίδιου του μοντέλου θα
εκπλήξει τους πάντες, λόγω λάθους ανεμολογικών δεδομένων.
Έχουν «φουσκώσει» νούμερα προκειμένου να
«παντρευτούν» οι προβλέψεις του μοντέλου με τα πειραματικά
δεδομένα αντί να κάνουν πρότερες ή μεταγενέστερες άλλες
μετρήσεις των ίδιων ποιοτικών χαρακτηριστικών.
Επίσης εκ της μελέτης προκύπτει μια πολύ μεγάλη Ε.Ε.Λ. Τα
επιπλέοντα λίπη όπως και τα υποπροϊόντα εσχάρωσης-εξάμμωσης
η μελέτη αναφέρει ότι θα οδηγούνται σε δοχεία προσωρινής
αποθήκευσης και μετά θα απομακρύνονται δίχως να αναφέρονται
προδιαγραφές και θεσμικό πλαίσιο.
Στη μελέτη απουσιάζουν οι ετήσιες απαιτούμενες ποσότητες
θειικού οξέος, υδροξειδίου του νατρίου και γαλακτώματος
οξειδίου ασβεστίου. Δε γίνεται αναφορά για τη μεταφορά,
αποθήκευση, χρήση, πιθανή ανακύκλωση, συσκευασία,
απομάκρυνση από τις εγκαταστάσεις, μέσω μεταφοράς, τελική
αποθήκευση ή επεξεργασία αυτών και ποιες είναι οι πιθανές
περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις.
Απουσιάζουν πιθανά καταστροφολογικά σενάρια όπου
εξετάζεται η αξιοπιστία και η ευρωστία της σχεδιαζόμενης
εγκατάστασης, με όρους ασφαλείας και υγιεινής, για τη
διασφάλιση της περιοχής. Ελλιπή στοιχεία για την καύση του
βιοαερίου με πυρσούς και τις εκπομπές ρύπων.
Η μελέτη δεν λέει πόση θα είναι η ποσότητα της
παραγόμενης λυματολάσπης η οποία έστω και έμμεσα είναι
αδύνατον να υπολογιστεί γιατί δεν αναφέρεται στη μελέτη
επακριβώς η μέθοδος επεξεργασίας όπως γνωμοδοτεί η κα
Γιαννακοπούλου καθηγήτρια του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου
Θράκης.
Η λυματολάσπη δεν αναφέρεται πώς θα μεταφέρεται, με τι
μέσα και σε ποιον ΧΥΤΑ (χωματερή) αφού υπάρχει ελλιπής
νομοθεσία. Δεν υπάρχουν μέτρα προστασίας για την αποθήκευση
της λάσπης.
Για τις δυσάρεστες οσμές δεν υπάρχει αξιόπιστη λύση
(ασβέστη, τζελ). Σύμφωνα με τους ειδικούς (κος Βουγιούκαλος),
λόγω των μεγάλων αποστάσεων μεταφοράς των λυμάτων από τα
σημεία παραγωγής τους μέχρι το Κ.Ε.Λ., υπάρχει ο κίνδυνος
δημιουργίας κακοσμιών λόγω του μεγάλου χρόνου παραμονής των
λυμάτων στη γραμμή μεταφοράς (διαβρώνονται από τη
δημιουργία θειικού οξέος).
Επίσης αναφέρουν ότι η λάσπη είναι τοξική και ότι το θειικό
οξύ επηρεάζει αρνητικά τη βιομάζα στο Κ.Ε.Λ. προκαλώντας τη
δυσλειτουργία του. Απειλείται η περιοχή (και λόγω μορφολογίας
του εδάφους) με οικολογική καταστροφή. Ανασφάλεια μας
προκαλεί και το γεγονός ότι θα υπάρχουν τεράστιες δεξαμενές
(διαμέτρου 54μ.) ανοιχτές οι οποίες θα είναι πόλος έλξης, όπως
αναφέρει η μελέτη, για γλάρους, κουνούπια, τρωκτικά. Δεν
προβλέπεται στη μελέτη η ανακύκλωση των λυμάτων τόσο του
νερού όσο και της λάσπης.
Στη μελέτη δεν υπάρχει πρόβλεψη για τον έλεγχο και την
παρακολούθηση της ύπαρξης βαρέων μετάλλων και τοξικών
ουσιών δηλαδή των Βιομηχανικών – βιοτεχνικών αποβλήτων στο
Κ.Ε.Λ. με αποτέλεσμα τοξικές ουσίες να μεταφέρονται εν μέρει
στη θάλασσα και εν μέρει στους ΧΥΤΑ.
Η κοινή λογική και οι οδηγίες της Ε.Ε. προτρέπουν στην
κατασκευή πολλών μικρών Κ.Ε.Λ. και όχι ενός τεράστιου χημικού
εργοστασίου.
Δεν υπάρχουν ολοκληρωμένες θεσμοθετημένες εγγυήσεις
που να διασφαλίζουν τη συντήρηση αυτού του τερατουργήματος.
Δεν υπάρχει φερεγγυότητα για την εποπτεία και ευθύνη της
ασφαλούς λειτουργίας.
Εν κατακλείδι:
· Όχι στο Ε.Ε.Λ.(ΚΕΛ) στο Πλατύ Χωράφι.
· Όχι σε αγωγό στη λουτρόπολη της Αρτέμιδος ή πλησίον
αυτής.
· Ναι σε νέα μελέτη χωροθέτησης για την κατασκευή ΚΕΛ
που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες μόνον του Δήμου μας.
· Ναι στη σύνταξη μελέτης για τη χρηματοδότηση από τα
Ευρωπαϊκά Προγράμματα της κατασκευής του ΚΕΛ
Σπάτων - Αρτέμιδος, του εσωτερικού δικτύου αποχέτευσης
του Δήμου μας και των απαιτούμενων εγκαταστάσεων για
την επεξεργασία των προϊόντων της επεξεργασίας
(λυματολάσπη, αέρια, επεξεργασμένα υγρά προϊόντα κ.λ.π)
(Βιολογικού).
Για να εξασφαλίσουμε όλα τα παραπάνω απαιτείται
συμμετοχή και αγώνας από όλους μας.
Πρέπει να σταματήσει η επανάπαυση πως τα προβλήματα
θα λυθούν με τη συμμετοχή των άλλων, να σταματήσει
επιτέλους η αδιαφορία.
«Μισώ τους αδιάφορους».
Ναι στον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση γιατί αλλιώς
όπως λέει και μια παροιμία:
«όποιος κατουράει στη θάλασσα το βρίσκει στο αλάτι»
Ονομάζομαι Νικόλαος Χ. Πασχαλινός, είμαι μόνιμος
κάτοικος Αρτέμιδος και πρόεδρος του Συλλόγου Διπλωματούχων
και πτυχιούχων Μηχανικών Αρτέμιδος-Σπάτων.
Έχοντας πλήρη συναίσθηση των επιπτώσεων του ΚΕΛ στο
«Πλατύ Χωράφι» συμμετέχω στη σημερινή Ημερίδα για το
Βιολογικό Καθαρισμό που διοργανώνει η Επιτροπή Αγώνα κατά
του ΚΕΛ «Πλατύ Χωράφι».
Ελπίζουμε να έχουμε τη δυνατότητα όχι μόνο να
αναπτύξουμε τις θέσεις μας αλλά και να συμβάλουμε με την
επιστημονική μας κατάρτιση στην διαμόρφωση της ορθής άποψης
και στην επίλυση, προς το συμφέρον των κατοίκων του Δήμου
μας, του επίκαιρου προβλήματος της αποχέτευσης και των
Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων στη περιοχή μας (δηλαδή
Ε.Ε.Λ. ή όπως μέχρι σήμερα τα ξέραμε ως Κ.Ε.Λ.).
Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει βελτιώσει και διευκολύνει
πλέον την ανίχνευση των ρύπων ακόμα και σε μικρές
συγκεντρώσεις για λογαριασμό ακόμα και του απλού πολίτη.
Σήμερα ένας ολοένα διογκούμενος αριθμός ουσιών θεωρείται ότι
είναι δυνατόν να προκαλέσει αλλεργίες, μολύνσεις, δηλητηριάσεις
ή ακόμα και καρκίνο μετά από μακροχρόνια έκθεση του
ανθρώπου, έστω και σε μικρές ποσότητες.
Είναι σημαντικό να παρατηρήσει κανείς ότι με βάση τις
θεωρίες της καρκινογένεσης δεν υπάρχει κατώφλι συγκέντρωσης
για ασφαλή έκθεση, απλά η πιθανότητα εμφάνισης όλων των
παραπάνω επιπτώσεων μειώνεται όσο ελαττώνεται ο χρόνος
έκθεσης και η συγκέντρωση του ρύπου. Για το λόγο αυτό η
Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ιεραρχεί τις ουσίες αυτές σύμφωνα
με την παρουσία τους και την επικινδυνότητά τους και θέτει
στόχους διασφάλισης της ανθρώπινης υγείας. Συγχρόνως η
περιβαλλοντολογική ευαισθητοποίηση πολιτών, Μ.Κ.Ο. Φορέων
και Οργανισμών έχουν αναπτύξει την κοινωνική αντίληψη και
δράση καθιστώντας αναγκαία και νομοθετικά τη συναίνεση της
τοπικής κοινωνίας στην οποιοιδήποτε λύση πρόκειται να
εφαρμοστεί.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι θα διευθετηθούν τα
θέματα για την υγεία και το περιβάλλον είναι απαραίτητη και
απαιτητή από την Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνείς συμβάσεις
(Κιότο) η επίσημη διαβούλευση με την τοπική κοινωνία, όσο και
αν μερικοί προσπαθούν να αποδυναμώσουν, με όχι και τόσο
κομψό τρόπο, τους εκπροσώπους των μαζικών φορέων των
πόλεών μας, που μεταφέρουν την αγωνία και τους
προβληματισμούς των μελών τους για το υπαρκτό και χρονίζον
πρόβλημα της αποχέτευσης.
Σε περιπτώσεις υψηλών συγκεντρώσεων αστικών λυμάτων
και απευθείας διάθεσής τους στη θάλασσα όπως γινόταν στο
Σαρωνικό και στη Δυτική Αττική εμπεριέχοντας βιομηχανικά και
άλλα επικίνδυνα λύματα ήταν σχετικά “εύκολο” να βρεθεί λύση με
τα προτεινόμενα και ήδη σε λειτουργία Ε.Ε.Λ. (Κ.Ε.Λ.) της νήσου
Ψυττάλειας (Ακροκέραμος) και του Θριάσιου Πεδίου (Ελευσίνας)
με άμεσα ορατά αποτελέσματα σταματώντας την
περιβαλλοντολογική καταστροφή που πραγματοποιούνταν.
Και πάλι όμως και παρά τις επιπλέον εγκαταστάσεις της
Μεταμόρφωσης και την παράνομη διάθεση σε χωματερές της
λυματολάσπης (μονόδρομος η λύση Ψυτάλλειας) πολλά
προβλήματα εξέθεσαν όσους αναδείκνυαν μόνο τα προτερήματα
των μονάδων αυτών και της προσπάθειάς τους να επαναφέρουν το
περιβαλλοντολογικό ρολόι των πληγεισών περιοχών πίσω στο
χρόνο.
Η περίπτωση της Ανατολικής Αττικής είναι εντελώς
διαφορετική. Δεν υπάρχει τέτοιος αγωγός σε καμία θάλασσά μας
ενώ η τακτική να ενθαρρύνονται από την τοπική εξουσία των
Δήμων και Κοινοτήτων (Ο.Τ.Α.) η ασύδοτη, παράνομη και
εγκληματική διάθεση της υπερχείλισης (και όχι μόνο) των τοπικών
βόθρων σε δρόμους και ρέματα της περιοχής αντί να ελέγχουν και
να τιμωρούν (όπου αυτό επιβάλλεται), πάλι δεν επιδεινώνει το
πρόβλημα καθ’ αυτό αλλά αναδεικνύει την αδυναμία των Ο.Τ.Α.
να διαχειρίζονται τόσο σημαντικά προβλήματα καθιστώντας τους
αναξιόπιστους διαχειριστές του προβλήματος.
Η αρχή του «ο ρυπαίνων πληρώνει» (Οδηγία 2004/35/ΕΚ
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου) σχετικά με
την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά στην πρόληψη και την
αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας έχει παραγκωνισθεί και
αντικατασταθεί με τη φράση «ο πελάτης-ψηφοφόρος μου έχει
πάντα δίκιο».
Για να επανέλθουμε στο «ο ρυπαίνων πληρώνει» θα πρέπει
να διασφαλίσουμε ότι την ευθύνη λειτουργίας της μονάδας δεν θα
την έχει ο φορέας ελέγχου αυτής, αλλιώς θα «κουκουλώνονται»
και θα αποκρύπτονται όσες ατασθαλίες, αστοχίες και παρανομίες
θα προκύπτουν.
Προσπαθώντας να θέσουμε το πρόβλημα στην πραγματική
του διάσταση σύμφωνα με τα νέα δεδομένα θα προχωρήσουμε
αναλυτικότερα. Ασθένειες όπως ελονοσία και τύφος μπορούν
σχετικά εύκολα να αντιμετωπιστούν με φυσικές και
φυσικοχημικές μεθόδους επεξεργασίας.
Όμως άλλες ασθένειες όπως η φυματίωση θέλουν ειδική
προσοχή γιατί τα μικρόβια της φυματίωσης είναι εξαιρετικά
ανθεκτικά εντός των λυμάτων και της ιλύος (λυματολάσπης).
Ακόμα και μετά από εξίμιση μήνες μικρόβια φυματίωσης
βρίσκονται εντός των λυμάτων ενώ σε πλήρη ικανότητα δράσης
βρίσκονται μετά από 124 ημέρες. Η κανονική νιτρώδης
διμεθυλαμίνη, ο μεθυλικός τριτοταγής βουτυλαιθέρας, ιατρικά
ενεργές ουσίες συμπεριλαμβανομένων των χημικών ουσιών που
προκαλούν ενδοκρινικές μεταβολές, τα φυτοφάρμακα, τα
βιομηχανικά χημικά και οι φαινολικές ενώσεις που βρίσκονται
συνήθως στα μη ιονικά απορρυπαντικά είναι χημικά συστατικά
που δεν μπορούν να εξαλειφθούν εντελώς από τα επεξεργασμένα
προϊόντα ενός Ε.Ε.Λ..
Οι χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές μεταβολές
δημιουργούν ιδιαίτερη ανησυχία για την υγεία, δεδομένου ότι
μπορούν να έχουν δράση παρόμοια με τις ορμόνες που παράγονται
στα σπονδυλωτά προκαλώντας έντονη αντίδραση του οργανισμού,
ή παρεμποδίζοντας τη δράση μιας ορμόνης στο σώμα. Αυτές οι
χημικές ουσίες προκαλούν προβλήματα στην ανάπτυξη,
συμπεριφορά και αναπαραγωγή σε διάφορα είδη. Αυξημένα
ποσοστά καρκίνου των όρχεων, προστάτη και καρκίνου των
μαστών αποδίδονται σε αυτές τις χημικές ενώσεις. Εκροές που θα
περιέχουν υπολείμματα χλωρίου είναι τοξικές για την υδρόβια
ζωή.
Παραπροϊόντα απολύμανσης αποτελούν δυνητικά
καρκινογόνες ουσίες και σχηματίζονται όταν το χλώριο αντιδρά με
την οργανική ύλη. Ορμόνες, αντιβιοτικά, φαρμακευτικά προϊόντα,
καλλωπιστικά προϊόντα, καθαριστικά, έλαια, βενζίνες, βαρέα
μέταλλα και σύνθετες οργανικές ενώσεις συμπληρώνουν το
σκηνικό καθώς 10000 νέες οργανικές ενώσεις προστίθενται κάθε
χρόνο. Τέλος θα ήταν καλύτερο να αποφεύγαμε να κάνουμε λόγο
για παράνομες συνδέσεις και διαθέσεις με υλικά που οδηγούν σε
αστοχία την λειτουργικότητα ενός βιολογικού, και που με
βεβαιότητα εξ’ άλλου θα γίνονται σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα
πείρα μας από το υπάρχον δίκτυο ομβρίων υδάτων της περιοχής
και από το αποχετευτικό δίκτυο άλλων γειτονικών περιοχών.
Οπότε καταλαβαίνουμε τη σπουδαιότητα της μηδενικής
απόληξης ενός αγωγού Ε.Ε.Λ. στη Λουτρόπολη της Αρτέμιδος
διότι όχι μόνο θα προσβάλλονται άμεσα οι εκεί κολυμβητές (για
αυτό και απαγορεύεται η κολύμβηση εκατέρωθεν του αγωγού
στην παραλιακή ζώνη εκβολής) αλλά και έμμεσα αναστατώνοντας
τη θαλάσσια τροφική αλυσίδα που όχι μόνο στην κορυφή της είναι
ο άνθρωπος μέσω των προϊόντων αλιείας αλλά μολύνοντας και
ολόκληρη την παραλιακή ζώνη καθώς η απόθεση άμμου και
φυκιών στην παραλία της Αρτέμιδας συντελεί σε αυτό.
Για ψυχολογικούς λόγους θα αλλάξει επιπρόσθετα η
συμπεριφορά των κατοίκων, των παραθεριστών, των εποχιακών
κατοίκων και επισκεπτών της περιοχής με αποτέλεσμα άμεσα να
αλλάξουν οι συνήθειες και οι χρήσεις του παραλιακού μετώπου
και η Λουτρόπολη Αρτέμιδα να απαξιωθεί.
Ήδη όσοι έχουν τη δυνατότητα επιλογής προσανατολίζουν
τις οικονομικές επενδύσεις τους σε άλλες περιοχές που τους
εξασφαλίζουν επαγγελματική ανέλιξη και καλύτερες συνθήκες
διαβίωσης των οικογενειών τους, μετακομίζοντας σε ένα
ποιοτικότερο περιβάλλον.
Το αεροδρόμιο, οι νέοι οδικοί άξονες και η μη ολοκλήρωση
των υπό ένταξη περιοχών όπως και μη κύρωση των πράξεων
εφαρμογής έρχονται να ολοκληρώσουν την υποβάθμιση της
περιοχής σε παραλία και Πλατύ Χωράφι. Για καθαρά
ψυχολογικούς αλλά και πρακτικούς λόγους θα μπορούσε ο
υπεύθυνος λειτουργίας του Ε.Ε.Λ. να αναλάβει την υποχρέωση
λειτουργίας στα πρότυπα του Ε.Ο.Τ. με γαλάζια σημαία της
παραλίας στο ακρωτήρι Βελάνι (γνωστή και ως Πετρελαίων-
Φίλιππα-Αρίωνος) με οικονομική ρήτρα διασφάλισης και
μπαίνοντας ως εγγυητής στο πνεύμα του «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Στην κοιλάδα Πλατύ Χωράφι που προορίζουν το Ε.Ε.Λ.
πρέπει να συνυπολογιστεί το φαινόμενο της δημιουργίας πάχνης
και ομίχλης λόγω της γεωμορφολογικής ιδιαιτερότητας της
περιοχής η οποία πλέον πλημμυρίζει συχνά κόβοντας την
κυκλοφορία των οχημάτων μέσω της υποτιθέμενης
κοιλαδογέφυρας.
Σήμερα εξαιτίας των τελευταίων βροχών η παλιά γέφυρα
κρίθηκε ακατάλληλη αφού τα βάθρα της πάθανε ανεπανόρθωτες
βλάβες και έτσι οδηγηθήκαμε να εκμηδενιστεί η επισκεψιμότητα
της περιοχής από τους διερχόμενους οδηγούς. Στην ομίχλη πρέπει
να συνυπολογιστεί ότι η εν λειτουργία Εγκατάσταση
Επεξεργασμένων Λυμάτων (Ε.Ε.Λ.-ΚΕΛ) στην περιοχή Πλατύ
Χωράφι θα παράγει αέρια εύφλεκτα, τοξικά με έντονη οσμή που
θα συνδράμουν στην παραγωγή φωτοχημικού νέφους και τη
μείωση του τροποσφαιρικού όζοντος.
Στις περιοχές που θα βρίσκονται κατά τη φορά του ρεύματος
του ανέμου θα αυξηθούν τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου λόγω
της έκθεσης σε χημικές ουσίες όπως το βενζόλιο, το
τριχλωροαιθυλένιο, το χλωροφόρμιο και το χλωριούχο μεθύλιο και
άλλα. Μέσω των κουνουπιών και άλλων παρασίτων θα
μεταδίδονται εν γένει ασθένειες.
Ο εμβολιασμός τουλάχιστον των ευπαθών ομάδων του
πληθυσμού θα είναι επιβεβλημένος στους κατοίκους των γύρω
περιοχών και όσων συχνά διέρχονται από εκεί, ενώ οι πυρσοί θα
θυμίζουν μέρα νύκτα το περιβαλλοντολογικό έγκλημα στους γύρω
κατοίκους καθώς απέχει περίπου 2χιλ. από το κέντρο του
Πικερμίου, 1,0χιλ. από την Καλλιτεχνούπολη και 1,5χιλ. από τη
Διασταύρωση της Ραφήνας και ενώ σε απόσταση αναπνοής από το
Κ.Ε.Λ. υπάρχουν οι οικισμοί Βουνούπολη, ΤΕΒΕ, Αγία Κυριακή,
Πηγάδι Ανδριώτη και πολλά διάσπαρτα σπίτια και επιχειρήσεις.
Γι’ αυτό και μια μονάδα Ε.Ε.Λ. (ΚΕΛ) πρέπει να είναι μακριά
από κατοικημένες περιοχές και όχι στο Πλατύ Χωράφι.
Επιπρόσθετα πρέπει να αναφερθεί ότι το Μεγάλο Ρέμα δεν
μπορεί να διευθετηθεί, διότι εκτός από τα μη διευθετημένα
τμήματά του υπάρχουν κλάδοι του (δευτερεύοντα ρέματα που
καταλήγουν σε αυτό) που οι κοίτες τους αγνοούνται, έχουν
εξαφανιστεί ή έχουν μετατεθεί κατά το δοκούν.
Επίσης έχουμε την εκτροπή του ποταμού Ποδονίφτη και τη
διάθεση των νερών του στο μεγάλο ρέμα με τρόπο που επαυξάνει
τον υδάτινο όγκο του και για τη διευθέτησή του απαιτείται πιο
εμπεριστατωμένη υδραυλική μελέτη σε όλο το μήκος του.
Η τμηματική διευθέτηση δεν μπορεί να είναι ρεαλιστική
αφού δε λαμβάνει υπόψη όλες τις παραμέτρους όπως θα έπρεπε.
Σε περίπου 55μ. από το μεγάλο Ρέμα (Βαλανάρη) υπάρχει χώρος
απολύτου προστασίας και κάλλους θεσμοθετημένου με το ΦΕΚ
281/93. Δεν πρέπει να λησμονείται παράλληλα η ύπαρξη της
παλαιοντολογικής «Ακρόπολης» ή καλύτερα «Κιβωτού» στην εκεί
περιοχή όπου η σπουδαιότητά της έγκειται στη μεγάλη ποικιλία
των ειδών που βρέθηκε συγκεντρωμένη σε ένα τόσο περιορισμένο
χώρο.
Η πανελλήνια και συγχρόνως παγκόσμια παλαιοντολογική
μοναδικότητα υποχρεώνει την πολιτεία να διασφαλίσει την ορθή
και ολοκληρωμένη ανασκαφή του χώρου αποδίδοντας στην
περιοχή ένα μοναδικό μουσείο όπου θα αναβαθμίσει την περιοχή
και θα αποτελεί χώρο προσέλευσης επισκεπτών και τουριστών από
όλο τον κόσμο συντελώντας στην οικονομική ανάπτυξη της
περιοχής αντί για την υποβάθμισή της.
Η απομάκρυνση του ρυπαντικού φορτίου των λυμάτων
γίνεται με συνδυασμό φυσικών, χημικών, φυσικοχημικών και
βιολογικών διεργασιών. Πλέον στο οπλοστάσιό μας έχουμε και τις
ηλεκτροχημικές μεθόδους που ενώ εδώ και 100 χρόνων παρουσίας
εμφανίζονταν ως οικονομικά ασύμφορες πλέον η μέθοδος της
ηλεκτρόλυσης εμφανίζεται ως η πλέον ελπιδοφόρα
ελαχιστοποιώντας τα οικονομοτεχνικά κριτήρια.
Για την πρακτική εφαρμογή των διαδικασιών και μεθόδων
καθαρισμού έχουν διαμορφωθεί τρία κυρίως βασικά στάδια
καθαρισμού, που εκφράζουν φραστικά το βαθμό της καθαρότητας
της τελικής απορροής:
α) Πρωτοβάθμιος ή Μηχανικός Καθαρισμός. Περιλαμβάνει
συνήθως σχάρισμα, αφαίρεση - άμμου ή επιπλεόντων υλικών και
πρωτοβάθμια καθίζηση (ελαττώνει το ρυπαντικό φορτίο οργανικά,
στερεά, μικρόβια),
β) Δευτεροβάθμιος Καθαρισμός. Για την απομάκρυνση κατά
το δυνατό των πολύ λεπτών και διαλυμένων ουσιών ακολουθεί
δευτεροβάθμια επεξεργασία, η οποία αποτελείται συνήθως από
βιολογική αποδόμηση των οργανικών ουσιών και στη συνέχεια
απομάκρυνση των σχηματιζόμενων αιωρημάτων με
δευτεροβάθμια καθίζηση. Η ελάττωση του ρυπαντικού φορτίου
(BOD5, αιωρούμενα στερεά, κολοβακτηριοειδή), κατά το
δευτεροβάθμιο καθαρισμό (σε συνδυασμό με τον πρωτοβάθμιο)
είναι κατά μέσο όρο της τάξεως του 90% περίπου. Επίσης έχουμε
απομάκρυνση αζώτου και φωσφόρου.
γ) Τριτοβάθμιος ή προχωρημένος καθαρισμός. Ακολουθεί τα
προηγούμενα στάδια. Σκοπός της είναι η αφαίρεση βαρέων
μετάλλων και τοξικών ή άλλων συστατικών. Κατά το στάδιο αυτό
ο στόχος είναι η επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων (π.χ. για τη
βιομηχανία, για άρδευση ή για χώρους αναψυχής όπως πισίνες και
κολυμβητική θάλασσα λουτρόπολης). Στο στάδιο αυτό
περιλαμβάνονται επεξεργασίες όπως η κροκίδωση –
ιζηματοποίηση, η διύλιση, η προσρόφηση από ενεργό άνθρακα και
διεργασίες με μεμβράνες.
Πολλές και διαφορετικές είναι οι μέθοδοι που
χρησιμοποιούνται τόσο για την επεξεργασία όσο και τη διάθεση ή
εκμετάλλευση των επεξεργασμένων υγρών. Οι πιο συνηθισμένες
διαδικασίες είναι η επεξεργασία ενεργούς ιλύος, οι
περιστρεφόμενοι βιολογικοί δίσκοι (RBC ή βιολογικοί δίσκοι), οι
τεχνητοί υγρότοποι.
Γενικά ισχύει ότι όσο μεγαλύτερο πληθυσμό εξυπηρετεί μία
Ε.Ε.Λ. τόσο πιο βελτιωμένη είναι από τεχνοοικονομικής άποψης
όπως και τα προϊόντα της.
Όμως η πείρα μας στην Ελλάδα δείχνει ότι για όσο
μεγαλύτερη μονάδα μιλάμε τόσο μεγαλύτερα προβλήματα
προκύπτουν. Αντί να προωθείται μία ενιαία λύση στο πρόβλημα
της αποχέτευσης της Ανατ. Αττικής με αγωγό στην ανοικτή
θάλασσα και τα μεγάλα βάθη νοτίως του Ευβοϊκού προτιμούν τον
κατακερματισμό των Ε.Ε.Λ. κατά το δοκούν.
Ο σχεδιασμός της ΕΥΔΑΠ προβλέπει 4 νέα ΚΕΛ στην
Ανατολική Αττική και αντίστοιχες θέσεις εκβολής. Σύμφωνα με
τον παραπάνω σχεδιασμό, το βόρειο τμήμα της Ανατολικής
Αττικής θα εξυπηρετείται από τo ΚΕΛ των Βορείων Μεσογείων
που χωροθετείται σε περιοχή του Δήμου Σπάτων, το κεντρικό
τμήμα από το ΚΕΛ Παιανίας-Κορωπίου στο νότιο άκρο του
Αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος», και το νότιο τμήμα από τα ΚΕΛ
Λαυρίου και Παλαιάς Φώκαιας σε περιοχές των Δήμων
Λαυρεωτικής & Παλαιάς Φώκαιας αντίστοιχα.
Σε αυτή τη λογική κι εφόσον οι οικισμοί είναι διάσπαρτοι
στην Ανατ. Αττική προτιμότερο είναι να μιλάμε για μικρά Ε.Ε.Λ.
ανά οικισμό ή Καλλικράτειο Δήμο οι οποίοι να συνδέονται μεταξύ
τους έτσι ώστε να συνεργάζονται επικουρικά όταν χρειάζεται
(πρόταση Παραπανήσιου). Όπως και να έχει όμως ένας αγωγός
«ByPass» πάντα πρέπει να υπάρχει προκειμένου να διοχετεύονται
σε περίπτωση αστοχίας και αδυναμίας επεξεργασίας της μονάδας
Ε.Ε.Λ. τα ανεπεξέργαστα λύματα στη θάλασσα όπως έγινε στην
Ιεράπετρα πριν δύο χρόνια και αλλού.
Αρχίζουν όμως να παρουσιάζονται και άλλες λύσεις
υπογειοποιημένες ή μη. Γεωσωλήνες Αφυδάτωσης Λυμάτων,
τεχνικές πρόσθετης επεξεργασίας των τελικών προϊόντων με
ειδική ακτινοβολία και λάμπες UV, ηλεκτρόλυση κ.λ.π. Σήμερα
που διαπραγματευόμαστε αν θα γίνει Τρίτου Βαθμού Επεξεργασία
στα λύματα της αποχέτευσής μας, στους Ταγαράδες Θεσσαλονίκης
λειτουργεί Τετάρτου Βαθμού Ε.Ε.Λ.!
Θα πρέπει να αναζητήσουμε και να απαιτήσουμε τις πιο
αξιόπιστες λύσεις. Ως τέτοιες θα πρέπει να εκτιμώνται οι λύσεις
που παράγουν αποστειρωμένα προϊόντα και εντελώς
επαναχρησιμοποιούμενα με δυνατότητα πώλησης/διάθεσης των
στερεών αποβλήτων ως καύσιμη ύλη (π.χ. στα Τρίκαλα υπάρχει
εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που είναι
διατεθειμένο να έρθει μέχρι τη γειτονιά μας για να πάρει μια
τέτοια καύσιμη ύλη).
Αντίστοιχα, προκειμένου το υγρό προϊόν να εκμηδενιστεί ως
διαθέσιμη ποσότητα εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα με
έμμεσο αποδέκτη τα ρέματα και τελικά τη θάλασσα, να διατεθεί
για άρδευση, διάθεση σε ΒΙΟΠΑ, παράλληλο δίκτυο ύδρευσης με
αυτό του Δήμου και της ΕΥΔΑΠ και σε πολύ χαμηλότερη τιμή
(για πότισμα, καζανάκια ακόμα και πισίνες) αλλά ακόμα και να
πωλείται στην ΕΥΔΑΠ, προκειμένου να επαναχρησιμοποιείται,
ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να τροφοδοτεί την
τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα αυξάνοντας το εκεί απόθεμα
υδροδότησης της πρωτεύουσας ειδικά σε περιόδους λειψυδρίας.
(Ας μην ξεχνάμε τα τεράστια ποσά που δαπανώνται για την
εκτροπή του Αχελώου λόγω ανεπάρκειας των υδάτινων
αποθεμάτων και ενώ στο Μόρνο στη περιοχή του Δήμου Δωρίδας
στο Λιδωρίκι αστικά ακόμα και βιομηχανικά λύματα και
απόβλητα διοχετεύονται στη λίμνη ανεπεξέργαστα!).
Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι στη Σιγκαπούρη
υπάρχει εταιρία εμφιάλωσης πόσιμου νερού που πουλάει νόμιμα
τα μπουκαλάκια νερού ενώ το περιεχόμενό τους είναι μίξη του
υγρού προϊόντος από Ε.Ε.Λ. και πόσιμου νερού.
Η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου για κάθε οικισμό
εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων, οι οποίοι μπορεί να είναι οι
απαιτήσεις στην ποιότητα των επεξεργασμένων λυμάτων, το
μέγεθος του εξυπηρετούμενου πληθυσμού, η έκταση της
εγκατάστασης καθώς και το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας
του βιολογικού σταθμού.
Η επιλογή όμως πρέπει να γίνει από τους ενδιαφερόμενους
και όχι να είναι επιβεβλημένη με άγνωστα πολιτικοοικονομικά
κριτήρια από ιδιωτικές εταιρίες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για το
Πλατύ Χωράφι κατά καιρούς πιθανολογείται η εξυπηρέτηση
διαφορετικού αριθμού Δήμων και Κοινοτήτων.
Έτσι από την Εξυπηρέτηση μόνο της Ραφήνας άντε και της
Αρτέμιδος όταν πρωτο-συζητήθηκε το 1988 (εποχή Κοσκωτά) και
την αρχική εξυπηρέτηση το 1992 επιπροσθέτως της Παλλήνης,
Ανθούσας, Γέρακα, Γλυκών Νερών, Πικερμίου, Σπάτων φθάσαμε
το 1996 (παζαρεύοντας μέχρι το 2003 και σήμερα) η νεότερη
μελέτη να συμπεριλαμβάνει το Κορωπί, την Παιανία, την
Πεντέλη, τη Νέα Μάκρη και το Μαραθώνα (με αντίστοιχα
πληθυσμιακά στοιχεία απογραφής 1991/2001: 14709/25420,
51467/79144 & 102828/142226) δηλαδή κάθε φορά στο
διπλασιασμό δυναμικότητας! και με λάθος υπολογισμό κάθε φορά
του ισοδύναμου πληθυσμού για μια βιώσιμη μονάδα!
Αποσαφηνιστικά ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος
και Βιωσιμότητας κος Μιχαήλ Δεκλερής έχει αναφέρει ότι το
επίμαχο Κ.Ε.Λ. Ραφήνας δεν είναι νόμιμη και βιώσιμη μονάδα
επεξεργασίας λυμάτων.
Είναι συνήθης πρακτική να βρισκόμαστε εκπρόθεσμοι στην
εφαρμογή μίας λύσης προκειμένου να επιβληθεί μία λύση δίχως το
δικαίωμα επιλογής από εναλλακτικές προτάσεις προκειμένου η
διαδικασία να «πάει φωτογραφικά».
Στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος υπάρχει ήδη η
Μονάδα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΜΕΛ). Η ευθύνη λειτουργίας
ανήκει στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών ενώ από τον
Ιανουάριο του 2006 η εταιρεία J&P – ΑΒΑΞ Α.Ε.
δραστηριοποιείται ως εργολάβος λειτουργίας και συντήρησης των
εγκαταστάσεων.
Η εποπτεία της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Διεθνούς
Αερολιμένα επιπλέον φέρει την ευθύνη της επεξεργασίας και
διάθεσης των υγρών αποβλήτων προσπαθώντας να εφαρμόσει
τους εγκεκριμένους όρους της άδειας λειτουργίας της
εγκατάστασης. Για την Ε.Ε.Λ. (ΚΕΛ) στο Πλατύ Χωράφι δεν μας
έχει γίνει γνωστό ποια εταιρεία θα αναλάβει την υλοποίηση και τη
λειτουργία της καθώς η ΕΥΔΑΠ ιδιωτικοποιείται και ήδη
συμπεριφέρεται με τέτοια οικονομοτεχνικά κριτήρια καθιστώντας
επιτακτική τη δημιουργία δημοσίου φορέα που να εποπτεύει την
ορθή και νόμιμη λειτουργία της σύμφωνα με την ελληνική
νομοθεσία, το ευρωπαϊκό δίκαιο και τις διεθνείς
περιβαλλοντολογικές συμβάσεις και όπως αυτές
επικαιροποιούνται και ανανεώνονται.
Δυστυχώς η ελληνική πολιτεία ανάγοντας τη λύση της
αποχέτευσης ως καθαρά πολιτικό πρόβλημα το έχει αποδεσμεύσει
από τα τεχνικά και περιβαλλοντολογικά χαρακτηριστικά που θα
έπρεπε κανονικά να το χαρακτηρίζει, με αποτέλεσμα η κάθε
εξουσία που εναλλάσσεται να κρίνεται αναξιόπιστη προκαλώντας
ανασφάλεια στους πολίτες και να βρίσκεται αντιμέτωπη με την
κάθε αντιπολίτευση που χαρακτηριστικά προσπαθεί να
ενστερνιστεί τη λαϊκή οργή για τη μη επίτευξη μίας βιώσιμης και
αξιοκρατικής λύσης καθώς δεν εφαρμόζονται νέες τεχνολογίες με
σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα έχουμε το Ε.Ε.Λ. (ΚΕΛ) της
Στυλίδας όπου όπως ολοκληρώθηκε η κατασκευή του, για
πολιτικούς λόγους, έτσι και δεν λειτούργησε ποτέ για πολιτικούς
λόγους για να μην αναφέρουμε και παραδείγματα από τη γειτονιά
μας όπου όπως κάποτε ξεγελούσαν τους ιθαγενείς με καθρεφτάκια
και χάνδρες σήμερα τους παραμυθιάζουν και τους ξεγελούν με
αντισταθμιστικά οφέλη που αργότερα τα ανακαλούν με νόμους.
(Περίπτωση 10% από τα κέρδη της Εταιρείας εκμετάλλευσης του
χώρου του πρώην Αεροδρομίου του Ελληνικού).
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής
Αλλαγής και με την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π.
“Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη” με το έγγραφο Α.Π.: Οικ.
182583/Π72/08.10.2010/κωδικό πρόσκλησης 2.9 προσκάλεσε τους
ενδιαφερόμενους Ο.Τ.Α., Περιφέρεια και ενδιαφερόμενη
Επιχείρηση Ύδρευση Αποχέτευσης να υποβάλλουν τις προτάσεις
τους και να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ μέχρι
31/3/2011 προκειμένου να δρομολογήσουν λύση για την
αποχέτευση στη περιοχή της δικαιοδοσίας τους.
Για πολλούς οι εξελίξεις έχουν δρομολογηθεί και σήμερα
είμαστε εδώ εκ του περισσού. Ο κάθε Δήμος πρέπει να διεκδικήσει
χρηματοδότηση από Ε.Σ.Π.Α. κι αλλού προκειμένου να
χωροθετήσει και κατασκευάσει τα δικά του Ε.Ε.Λ. ανά δήμο (οι
καινοτόμες λύσεις επιδοτούνται επιπρόσθετα). Η Ζ.Ο.Ε.
προσδιορίζει επακριβώς χρήσεις γης και θέσεις που πρέπει να
υπάρχουν Ε.Ε.Λ. προδικάζοντας τα πάντα. Αφήνοντας όμως μια
μεγάλη «τρύπα» στο αεροδρόμιο που μπορεί να δεχτεί τα πάντα.
Μπορούμε να διεκδικήσουμε Τροποποίηση της Ζ.Ο.Ε. και των
εκάστοτε Γ.Π.Σ..
Αυτό που απαιτούμε είναι η πολιτεία να φανεί πιο υπεύθυνη
και να αναλάβει την ευθύνη της να νομοθετεί και να προστατεύει
τη δημόσια υγεία των πολιτών και εν γένει το περιβάλλον και όχι
εγωιστικά να μεθοδεύει συμφωνίες που θα επιβάλλει με τη
δικαιολογία του εκπρόθεσμου (Κερατέα).
Όπως κι αν έχει όμως κι ελλείψει μιας νέας μελέτης έχουμε
υποχρέωση να επικαιροποιήσουμε τις αναλύσεις και τις
ανεπάρκειες της υπάρχουσας-παλιάς μελέτης για το ΚΕΛ στο
Πλατύ Χωράφι όπως αυτές αναδείχτηκαν παλιότερα μέσω
τοποθετήσεων του Συλλόγου μας και πολιτών της περιοχής μας
όπως του Χημικού Μηχανικού Σόλωνα Ζαρκανίτη, της Αμαλίας
Τόκα ή της Χριστιάνας Φράγκου. Όπως τότε αναδείξαμε ότι η
μελέτη ήταν διάτρητη και γεμάτη λάθη έτσι είμαστε και σήμερα σε
αντίστοιχη ετοιμότητα και πιο έμπειροι.
Έτσι για την παλιά μελέτη έχουμε τα εξής:
Καταστρατηγείται το ισοζύγιο μάζας, το μαθηματικό
μοντέλο εκτίμησης ρύπων και κολοβακτηριδίων στη θάλασσα
είναι άκυρο, δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση και η
ρευστομηχανική θεώρηση του μοντέλου χωλαίνει.
Δεν αναφέρεται στη Μ.Π.Ε. πόση λάσπη θα παράγει το
Κ.Ε.Λ. Ραφήνας. Δεν υπάρχει πρόβλεψη διαχείρισής της και οι
επακόλουθες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Δεν αναφέρεται ποιο
ποσοστό των λυμάτων θα δέχεται τριτοβάθμια επεξεργασία. Δεν
εφαρμόζονται οι κοινοτικές οδηγίες για κολυμβητικά ύδατα. Δεν
υπάρχουν μέτρα παρακολούθησης-μέτρησης βαρέων μετάλλων
και τοξικών χημικών ενώσεων. Δεν αναλύεται τι γίνεται με τα
βιομηχανικά απόβλητα.
Δεν υπάρχει αξιοπιστία αποτελεσμάτων μαθηματικού
μοντέλου ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κ.λ.π.. Στο μοντέλο δεν
υπάρχει πρόβλεψη μεταβολής του ρυθμού παραγωγής της
χλωροφύλλης και κατανάλωσης οξυγόνου τη νύχτα.
Η αποδοχή της θεωρίας των δύο στοιβάδων (πιο σωστά
θεωρία οριακού στρώματος – boundary layer theory) ισχύει μόνο
πολύ κοντά στη διεπιφάνεια ατμοσφαιρικού αέρα-θάλασσας.
Για την επίλυση ακολουθήθηκε η απλοϊκότερη και η
ευκολότερη συνάμα λύση. Πουθενά στη μελέτη δεν αναφέρεται πώς
επιλύθηκε το σύστημα των συνήθων διαφορικών εξισώσεων ως
προς το χρόνο. Χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη πειραματικά
δεδομένα και έγινε έρευνα από το ΕΚΘΕ για λογαριασμό της
ΕΥΔΑΠ.
Η μελετητική ομάδα απέρριψε τις μετρήσεις αμμωνιακού
αζώτου του ΕΚΘΕ γιατί τα νούμερα (του μοντέλου) δεν τους
έβγαιναν. Αυτοακυρώνονται φθάνοντας στο σημείο να θεωρούν
ότι η θέση εκβολής λυμάτων, της όποιας εκβολής απ’ όλες, δεν
έχει και τόση σημασία.
Αν τύχει να έχουμε νηνεμία, έστω τοπικά, η αύξηση των
ρύπων μετά από επίλυση αυτού του ίδιου του μοντέλου θα
εκπλήξει τους πάντες, λόγω λάθους ανεμολογικών δεδομένων.
Έχουν «φουσκώσει» νούμερα προκειμένου να
«παντρευτούν» οι προβλέψεις του μοντέλου με τα πειραματικά
δεδομένα αντί να κάνουν πρότερες ή μεταγενέστερες άλλες
μετρήσεις των ίδιων ποιοτικών χαρακτηριστικών.
Επίσης εκ της μελέτης προκύπτει μια πολύ μεγάλη Ε.Ε.Λ. Τα
επιπλέοντα λίπη όπως και τα υποπροϊόντα εσχάρωσης-εξάμμωσης
η μελέτη αναφέρει ότι θα οδηγούνται σε δοχεία προσωρινής
αποθήκευσης και μετά θα απομακρύνονται δίχως να αναφέρονται
προδιαγραφές και θεσμικό πλαίσιο.
Στη μελέτη απουσιάζουν οι ετήσιες απαιτούμενες ποσότητες
θειικού οξέος, υδροξειδίου του νατρίου και γαλακτώματος
οξειδίου ασβεστίου. Δε γίνεται αναφορά για τη μεταφορά,
αποθήκευση, χρήση, πιθανή ανακύκλωση, συσκευασία,
απομάκρυνση από τις εγκαταστάσεις, μέσω μεταφοράς, τελική
αποθήκευση ή επεξεργασία αυτών και ποιες είναι οι πιθανές
περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις.
Απουσιάζουν πιθανά καταστροφολογικά σενάρια όπου
εξετάζεται η αξιοπιστία και η ευρωστία της σχεδιαζόμενης
εγκατάστασης, με όρους ασφαλείας και υγιεινής, για τη
διασφάλιση της περιοχής. Ελλιπή στοιχεία για την καύση του
βιοαερίου με πυρσούς και τις εκπομπές ρύπων.
Η μελέτη δεν λέει πόση θα είναι η ποσότητα της
παραγόμενης λυματολάσπης η οποία έστω και έμμεσα είναι
αδύνατον να υπολογιστεί γιατί δεν αναφέρεται στη μελέτη
επακριβώς η μέθοδος επεξεργασίας όπως γνωμοδοτεί η κα
Γιαννακοπούλου καθηγήτρια του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου
Θράκης.
Η λυματολάσπη δεν αναφέρεται πώς θα μεταφέρεται, με τι
μέσα και σε ποιον ΧΥΤΑ (χωματερή) αφού υπάρχει ελλιπής
νομοθεσία. Δεν υπάρχουν μέτρα προστασίας για την αποθήκευση
της λάσπης.
Για τις δυσάρεστες οσμές δεν υπάρχει αξιόπιστη λύση
(ασβέστη, τζελ). Σύμφωνα με τους ειδικούς (κος Βουγιούκαλος),
λόγω των μεγάλων αποστάσεων μεταφοράς των λυμάτων από τα
σημεία παραγωγής τους μέχρι το Κ.Ε.Λ., υπάρχει ο κίνδυνος
δημιουργίας κακοσμιών λόγω του μεγάλου χρόνου παραμονής των
λυμάτων στη γραμμή μεταφοράς (διαβρώνονται από τη
δημιουργία θειικού οξέος).
Επίσης αναφέρουν ότι η λάσπη είναι τοξική και ότι το θειικό
οξύ επηρεάζει αρνητικά τη βιομάζα στο Κ.Ε.Λ. προκαλώντας τη
δυσλειτουργία του. Απειλείται η περιοχή (και λόγω μορφολογίας
του εδάφους) με οικολογική καταστροφή. Ανασφάλεια μας
προκαλεί και το γεγονός ότι θα υπάρχουν τεράστιες δεξαμενές
(διαμέτρου 54μ.) ανοιχτές οι οποίες θα είναι πόλος έλξης, όπως
αναφέρει η μελέτη, για γλάρους, κουνούπια, τρωκτικά. Δεν
προβλέπεται στη μελέτη η ανακύκλωση των λυμάτων τόσο του
νερού όσο και της λάσπης.
Στη μελέτη δεν υπάρχει πρόβλεψη για τον έλεγχο και την
παρακολούθηση της ύπαρξης βαρέων μετάλλων και τοξικών
ουσιών δηλαδή των Βιομηχανικών – βιοτεχνικών αποβλήτων στο
Κ.Ε.Λ. με αποτέλεσμα τοξικές ουσίες να μεταφέρονται εν μέρει
στη θάλασσα και εν μέρει στους ΧΥΤΑ.
Η κοινή λογική και οι οδηγίες της Ε.Ε. προτρέπουν στην
κατασκευή πολλών μικρών Κ.Ε.Λ. και όχι ενός τεράστιου χημικού
εργοστασίου.
Δεν υπάρχουν ολοκληρωμένες θεσμοθετημένες εγγυήσεις
που να διασφαλίζουν τη συντήρηση αυτού του τερατουργήματος.
Δεν υπάρχει φερεγγυότητα για την εποπτεία και ευθύνη της
ασφαλούς λειτουργίας.
Εν κατακλείδι:
· Όχι στο Ε.Ε.Λ.(ΚΕΛ) στο Πλατύ Χωράφι.
· Όχι σε αγωγό στη λουτρόπολη της Αρτέμιδος ή πλησίον
αυτής.
· Ναι σε νέα μελέτη χωροθέτησης για την κατασκευή ΚΕΛ
που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες μόνον του Δήμου μας.
· Ναι στη σύνταξη μελέτης για τη χρηματοδότηση από τα
Ευρωπαϊκά Προγράμματα της κατασκευής του ΚΕΛ
Σπάτων - Αρτέμιδος, του εσωτερικού δικτύου αποχέτευσης
του Δήμου μας και των απαιτούμενων εγκαταστάσεων για
την επεξεργασία των προϊόντων της επεξεργασίας
(λυματολάσπη, αέρια, επεξεργασμένα υγρά προϊόντα κ.λ.π)
(Βιολογικού).
Για να εξασφαλίσουμε όλα τα παραπάνω απαιτείται
συμμετοχή και αγώνας από όλους μας.
Πρέπει να σταματήσει η επανάπαυση πως τα προβλήματα
θα λυθούν με τη συμμετοχή των άλλων, να σταματήσει
επιτέλους η αδιαφορία.
«Μισώ τους αδιάφορους».
Ναι στον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση γιατί αλλιώς
όπως λέει και μια παροιμία:
«όποιος κατουράει στη θάλασσα το βρίσκει στο αλάτι»
